Want ik ben ervan overtuigd dat de ware Filosofie - de Kennis van het Leven - het best tot uiting komt in Poëzie.


S.T. Coleridge in een brief aan H.J. Rose, 25 september 1816

* Les Murray, Poëzie en religie, uit

De planken kathedraal, samenstelling en vertaling Maarten Elzinga

Over deze website


Waarom zouden we nog Wordsworth († 1850) of Coleridge († 1832) lezen, twee dichters uit een lang vervlogen tijd? Waarom lezen we eigenlijk poëzie?

 

Poëzie vervult vele functies: zij troost bij tegenslag, helpt rouw verwerken en levert woorden voor de liefde. Onder andere. We lezen ook poëzie puur om ons te vermaken, zoals met de liedteksten van Drs. P: We rijden met de trojka door 't eindeloze woud / Het vriest een graad of dertig, het is winter en vrij koud... 

Of we lezen gedichten louter om het spel van de taal, zoals het gedicht Vera Janacopoulis van Jan Engelman: Ambrosia wat vloeit mij aan? /
uw schedelveld is koeler maan / 
en alle appels blozen...

De rouwadvertentie, het liefdesgedicht, het onzinvers, het klankgedicht: van serieus tot amusant, de dichtkunst biedt onderdak aan vrijwel elke gedachte, aan vrijwel elk gevoel. Daarnaast leert de dichtkunst ons de werkelijkheid beter te begrijpen. Niet door te proberen om langs rationele weg het hoe en waardoor van de natuurlijke verschijnselen te verklaren, zoals de wetenschap dat doet. Ook niet door, net als religie, te speculeren over het waarom en door wie van de schepping. Poëzie, in haar filosofische gedaante, verheldert onze kijk op de werkelijkheid door de orde te tonen in de ogenschijnlijke chaos van alle verschijnselen die ons omringen en waarvan wij onderdeel uitmaken. Daartoe zet zij alle beschikbare middelen in: het verstand, de zintuigen, de intuïtie, het gevoel. De Australische dichter Les Murray noemt dat het enige hele denken.* Zulke poëzie verenigt volgens hem ons daglicht-ik en dromende ik, ons bewuste denken en onbewuste streven. 

 

Eén melodie
Volgens William Wordsworth beschikt ieder mens, maar het meest nog de dichter, over het vermogen al het tegenstrijdige in ons denken en in onze ervaring onder één noemer te brengen, samen te smeden tot één harmonieuze melodie.  

 

The mind of Man is framed even like the breath

And harmony of Music. There is a dark

Invisible workmanship that reconciles

Discordant elements, and makes them move

In one society.

 

The Prelude, I (1805), 351/5

 

Wordsworth zelf behoort met Samuel Taylor Coleridge tot de grote dichters die keer op keer woorden weten te geven aan de ervaring van samenhang die Coleridge omschrijft als the one Life within us and abroad. Op hun beste momenten getuigen deze beide dichters van het enige hele denken dat inzicht biedt in zowel de lichte als de donkere kanten van de immer geldende werkelijkheid. Daarmee voldoet hun dichtkunst aan de definitie van die andere dichter uit de Romantiek, Percy Bysshe Shelley:


Een gedicht verbeeldt het leven in zijn eeuwige waarheid. 


Met deze website proberen we licht te werpen op de waarheid die spreekt in de poëtische verbeelding van William Wordsworth en S.T. Coleridge.


Thomas Buteo


1 november 2020